خلاصه این مطلب را در پادکست دلکینی گوش دهید:
هنگامی که وارد کافه می‌شوید، معمولا عطر خوش قهوه تازه آسیاب‌شده در هوا پیچیده و صدای دستگاه اسپرسوساز در پس‌زمینه به گوش می‌رسد. پشت کانتر، فردی با دقت در حال تهیه یک شات اسپرسو، فوم‌گیری شیر و حتی طراحی زیبا روی لاته شماست. این شخص همان باریستاست، هنرمندی که زیبایی دنیای قهوه را در فنجان شما گرد هم می‌آورد.
باریستا بودن فقط به سرو کردن قهوه محدود نمی‌شود. یک باریستا باید قهوه را به خوبی بشناسد، طرز تهیه انواع نوشیدنی‌های بر پایه اسپرسو را بداند و با دستگاه‌ها و ابزارهای مختلف مربوطه کار کند. در عین حال، باید مهارت‌های ارتباطی بالایی داشته باشد تا تجربه‌ای دلپذیر برای مشتریان رقم بزند.
در این مقاله از دلکینی، قرار است بگوییم شغل باریستایی چیست و چگونه می‌توان باریستا شد. از تعریف باریستا تا مهارت‌های لازم، ابزارها، مسیر حرفه‌ای، تفاوت آن با مشاغل مشابه و نحوه تبدیل شدن به یک باریستای حرفه‌ای را در ادامه پوشش خواهیم داد. اگر به این شغل علاقه‌مند هستید یا صرفا می‌خواهید درک عمیق‌تری از کسی که روزتان را با یک فنجان قهوه خوب می‌سازد داشته باشید، با ما در ادامه همراه باشید.
باریستا به فردی گفته می‌شود که در تهیه و سرو قهوه تخصص دارد و معمولا در کافه، کافی‌شاپ یا رستوران‌ها در بخش بار گرم فعالیت میکند. واژه «باریستا» ریشه ایتالیایی دارد و به معنای بارتندر است، اما در زبان انگلیسی، این کلمه به کسی اطلاق می‌شود که در تهیه قهوه مهارت دارد.
یک باریستا می‌داند چگونه درجه آسیاب را تنظیم کند، شات اسپرسو را با دقت زمان‌بندی کند و شیر را به فومی ابریشمی تبدیل کند و لاته آرت چشم‌نواز و تمیز روی نوشیدنی شما خلق کند. فرقی نمی‌کند عاشق قهوه دمی باشید یا طرفدار نوشیدنی‌های مدرن نظیر لاته کاراملی، این مهارت باریستاست که دانه‌های قهوه را به لحظاتی لذت‌بخش برای شما تبدیل میکند.
از آنجایی که نوشیدنی‌های گرم نظیر انواع دمنوش، چای و هات چاکلت در ایران محبوبیت زیادی دارند و در بخش بار گرم تهیه می‌شوند، معمولا مدیریت و تهیه این دسته از نوشیدنی‌ها نیز بر عهده باریستاست.
| عنوان | توضیحات |
| تعریف باریستا | فردی است که در تهیه و سرو قهوه تخصص دارد و معمولاً در کافه‌ها و رستوران‌ها فعالیت میکند. |
| مهارت‌های مورد نیاز | باریستا باید طرز تهیه انواع نوشیدنی‌های قهوه، تنظیم درجه آسیاب، و کار با دستگاه‌های قهوه‌ساز را بداند. |
| وظایف اصلی | تهیه اسپرسو، لاته، کاپوچینو، و نوشیدنی‌های دیگر، مدیریت مواد، و ارائه خدمات به مشتریان. |
| ویژگی‌های شخصیتی | مهارت‌های ارتباطی، دقت، و علاقه به قهوه و فرهنگ آن از ویژگی‌های لازم برای یک باریستا است. |
| ابزارهای مورد استفاده | دستگاه اسپرسو، آسیاب قهوه، فوم‌ساز شیر و سایر ابزارهای مرتبط برای تهیه نوشیدنی‌های قهوه. |
نقش باریستا در رستوران کمی با آنچه در کافه‌ها می‌بینید تفاوت دارد. در یک رستوران، معمولا باریستا در گوشه‌ای مخصوص به تهیه قهوه مستقر است و نوشیدنی‌های قهوه یا به طور کل نوشیدنی‌های گرم را برای همراهی با وعده‌های غذایی آماده میکند. برخلاف باریستا در کافه که معمولا تعامل زیادی با مشتریان دارد و ممکن است درباره دانه‌های قهوه یا روش‌های دم‌آوری صحبت کند، باریستا در رستوران بیشتر بر سرعت و کیفیت متمرکز است. او باید نوشیدنی‌ها را با دقت و هماهنگی با تیم سرویس‌دهی تهیه کند تا نوشیدنی گرم به موقع و با کیفیت عالی به میز مهمان برسد.
برای تبدیل شدن به یک باریستای حرفه‌ای، باید مجموعه‌ای از مهارت‌های متنوع را در زمینه تهیه نوشیدنی گرم و ارائه خدمات به مشتریان کسب کنید. این شغل ترکیبی از دانش فنی، مهارت‌های نرم نظیر توانایی‌های ارتباطی و دقت بالا را می‌طلبد. در این بخش، مهم‌ترین مهارت‌های باریستا را بررسی می‌کنیم:
۱. مهارت‌های تخصصی در دم‌آوری قهوه
تسلط بر روش‌های مختلف دم‌آوری قهوه، بخش اساسی کار باریستاست. شما به عنوان باریستا باید بتوانید عصاره‌گیری اسپرسو را به درستی انجام دهید، انواع روش‌های دم‌آوری قهوه دمی نظیر پور اور را بلد باشید و با ابزارهای مختلف مانند فرنچ پرس یا قهوه‌ساز کلد برو کار کنید (مطالعه مقاله معرفی انواع ابزارهای عصاره گیری قهوه). شناخت انواع دانه‌های قهوه، درک دقیق مدت‌زمان عصاره‌گیری، دمای آب و میزان آسیاب دانه‌ها، کیفیت هر فنجان قهوه را تضمین میکند (مطالعه مقاله آشنایی با انواع نژاد قهوه). یکی دیگر از مهارت‌های مرتبط، طراحی لاته آرت است. لاته آرت به مهارت ایجاد طرح‌هایی مانند قلب یا گل روی سطح قهوه با استفاده از شیر بخار داده‌شده گفته می‌شود. این تکنیک نیاز به تمرین و دقت بالا دارد و جلوه‌ای زیبا و حرفه‌ای به نوشیدنی می‌بخشد.
۲. مهارت‌های نرم
برقراری ارتباط خوب با مشتریان، بخش مهمی از کار یک باریستاست. به عنوان باریستا، هر روز با افراد مختلفی سروکار خواهید داشت که باید به سؤالاتشان درباره طعم و منشأ دانه‌های قهوه پاسخ دهید و درخواست‌های ویژه آنها را مدیریت کنید (مطالعه مقاله آشنایی کامل با منوي كافي شاپ). رفتار دوستانه و صمیمی نه‌تنها تجربه مشتری را بهبود می‌بخشد، بلکه باعث می‌شود به مشتری همیشگی تبدیل شوند. مهارت ارتباطی قوی همچنین در توضیح آیتم‌های موجود در منو، مدیریت انتظارات مشتریان و حفظ آرامش هنگام تأخیر در سفارش‌ها اهمیت دارد.
از دیگر مهارت‌های نرم مهم در باریستایی می‌توان همکاری تیمی را نام برد. شما به عنوان باریستا در محیط کاری خود باید بتوانید با باقی پرسنل نظیر کمک باریستا، بارتندر و ویتر هماهنگ باشید تا بتوانید بدون مشکل و در سریع‌ترین حالت ممکن سفارش مشتریان را آماده کنید.
۳. مدیریت بار گرم
محیط کار باریستا معمولا شلوغ و پرجنب‌وجوش است، بنابراین لازم است توانایی انجام همزمان چند کار را داشته باشید. ممکن است در حالی که شیر را بخار می‌دهید، لازم باشد دانه‌های قهوه را آسیاب کنید و همزمان به سؤالات مشتریان پاسخ دهید. این کار نیاز به مهارت سازماندهی بالا دارد تا در ساعات شلوغ بتوانید وظایف را اولویت‌بندی کنید و کارها را به طور مؤثر مدیریت کنید. توجه به جزئیات مثل اندازه‌گیری دقیق مقدار قهوه، تمیز کردن منظم تجهیزات و بررسی طعم و کیفیت نوشیدنی قبل از سرو نیز نقش مهمی در این شغل ایفا میکند.
۴. توانایی تشخیص عطر و طعم قهوه
داشتن حس چشایی و بویایی قوی، شما را از سایر باریستاها متمایز میکند (مطالعه مقاله افترتیست قهوه چیست). باید بتوانید تفاوت بین پروفایل‌های طعمی مانند نت‌های آجیلی، میوه‌ای یا شکلاتی را تشخیص دهید و در صورت نیاز، متغیرهایی مانند میزان آسیاب یا نسبت آب را برای بهبود کیفیت نوشیدنی تنظیم کنید (مطاله مقاله انواع درجه آسیاب قهوه برای هر نوع عصاره گیری). این مهارت، با تجربه و آزمون و خطا تقویت می‌شود و برای حفظ کیفیت ثابت در هر فنجان ضروری است.
برای دستیابی به سطح قابل‌قبولی از دقت و ثبات، باریستاها از ابزارهای تخصصی در تهیه نوشیدنی‌های گرم استفاده می‌کنند. در این بخش به طور خلاصه فهرست تجهیزات ضروری باریستا را معرفی می‌کنیم:
دستگاه اسپرسوساز: قلب تپنده هر کافه، دستگاه اسپرسوساز است که با عبور آب داغ از میان پودر قهوه فشرده با فشار بالا، اسپرسویی غلیظ و خوش‌طعم تولید میکند. اسپرسوسازهای صنعتی حرفه‌ای امکان کنترل دقیق دما، فشار و زمان عصاره‌گیری را فراهم کرده و ثبات طعم را در هر فنجان تضمین می‌کنند. (تفاوت اسپرسو ساز صنعتی با دستگاه خانگی در چیست؟)
آسیاب قهوه: دستگاه آسیاب با کیفیت به اندازه خود اسپرسوساز اهمیت دارد. آسیاب مناسب، دانه‌های قهوه را در اندازه یکنواخت خرد میکند که برای عصاره‌گیری درست ضروری است.
تمپر (Tamper): تمپر ابزاری کاربردی برای فشرده‌سازی یکنواخت سابه قهوه در سبد پرتافیلتر است. یکدست بودن سابه، باعث می‌شود آب به طور یکنواخت از ذرات قهوه عبور کند و از عصاره‌گیری بیش از حد یا کمتر از حد جلوگیری شود. باریستاها معمولا از تمپرهای سنگین و ارگونومیک برای کنترل بهتر استفاده می‌کنند.
پرتافیلتر (Portafilter): پرتافیلتر وسیله‌ای است که قهوه آسیاب‌شده را در خود نگه می‌دارد و به اسپرسوساز متصل می‌شود. این ابزار در اندازه‌های مختلف موجود است و باریستا می‌تواند مقدار و شدت قهوه را با آن تنظیم کند.
پیچر (Pitcher): پیچر، یک پارچ معمولا از جنس استیل ضدزنگ است که برای بخاردهی و فوم‌گیری شیر در نوشیدنی‌هایی مانند لاته و کاپوچینو استفاده می‌شود. این ابزار با کنترل دمای شیر و ایجاد فوم ابریشمی و یکدست، امکان طراحی لاته آرت را برای باریستا فراهم میکند.
نازل بخار (Steam Wand): نازل بخار بخشی از دستگاه اسپرسوساز است و با تزریق بخار تحت فشار، شیر را گرم کرده و فوم ایجاد میکند. مهارت در استفاده از نازل بخار برای دستیابی به بافت مناسب شیر در نوشیدنی‌های مختلف ضروری است.
ترازو دیجیتال قهوه: ترازوهای دیجیتال به باریستا کمک می‌کنند مقدار دقیق پودر قهوه، میزان آب و حجم اسپرسو را اندازه بگیرد و کیفیت هر فنجان را یکسان نگه دارد. (ضرورت استفاده از اسکیل (ترازو) برای دم آوری قهوه)
ناک باکس (Knock Box): باریستاها از ناک باکس، برای بیرون آوردن سریع تفاله یا به اصطلاح کیک قهوه از پرتافیلتر استفاده می‌کنند تا از کثیف شدن محیط کار جلوگیری شود.
دماسنج (Thermometer): کنترل دمای شیر هنگام بخاردهی بسیار مهم است. اگر شیر بیش از حد داغ شود، طعم طبیعی و شیرینی آن از بین می‌رود و اگر کمتر از حد لازم گرم شود، به درستی با اسپرسو ترکیب نخواهد شد.
ابزارهای تمیزکاری قهوه: باریستاها از فرچه و برس برای تمیز کردن آسیاب، پارچه‌های مخصوص برای پاک کردن نازل بخار و مواد شوینده تخصصی برای از بین بردن باقی‌مانده‌های قهوه در دستگاه اسپرسوساز استفاده می‌کنند.
مقاله مرتبط: منظور از قهوه آندر under و اُور over چیست؟
برخی نوشیدنی هایی که باریستا سرو می کند، در جدول زیر آمده است:
| نوشیدنی | طرز تهیه |
| اسپرسو | آسیاب ریز قهوه و عصاره‌گیری با فشار بالا از دستگاه اسپرسو. |
| کاپوچینو | ترکیب اسپرسو، شیر بخار داده‌شده و فوم شیر. |
| لاته | اسپرسو با شیر بخار داده‌شده و کمی فوم. |
| ماکیاتو | اسپرسو با لایه نازکی از فوم شیر. |
| موکا | اسپرسو، شیر بخار داده‌شده و سیروپ شکلات. |
| آیس کافی | قهوه سرد که با یخ و شیر ترکیب می‌شود. |
| آیس لاته | اسپرسو سرد با شیر و یخ. |
باریستاها به طور خلاصه به مهارت‌های فنی، دقت بالا و توانایی تعامل با مشتری نیاز دارند. یک باریستا باید علاوه بر آشنایی با انواع دانه‌های قهوه، روش‌های دم‌آوری و تنظیمات دستگاه‌ها، مهارت‌های ارتباطی قوی داشته باشد تا بتواند سفارش مشتریان را به درستی دریافت و آنها را راهنمایی کند. در محیط‌های پرمشغله، توانایی مدیریت زمان و کار گروهی نیز اهمیت زیادی دارد. در ادامه، وظایف اصلی باریستا را با هم مرور می‌کنیم:
اگر عاشق قهوه هستید و از کار در محیط‌های پرجنب‌وجوش لذت می‌برید، حرفه باریستایی می‌تواند انتخابی جذاب برای شما باشد. این شغل نیازمند ترکیبی از مهارت‌های فنی، مهارت‌های نرم و البته تجربه عملی است. در ادامه، توضیح می‌دهیم چگونه باریستای حرفه‌ای شوید:
باریستا و بارتندر هر دو نقش مهمی در کافه و کافی‌شاپ‌ها دارند، اما حوزه تخصصی آنها متفاوت است. باریستا روی نوشیدنی‌های گرم مانند اسپرسو و سایر انواع قهوه و البته گرم‌نوش‌هایی مثل دمنوش، چای و هات چاکلت تمرکز دارد و در مقابل بارتندر بیشتر به تهیه نوشیدنی‌های سرد مانند میلک‌شیک، اسموتی، آبمیوه و سایر نوشیدنی‌های خنک می‌پردازد. به همین دلیل، کافه‌ها معمولا دو بخش جداگانه «بار گرم» و «بار سرد» دارند که مدیریت بار گرم بر عهده باریستا و مدیریت بار سرد بر عهده بارتندر است.
در کافه‌های کوچک، ممکن است یک فرد هم به عنوان باریستا و هم بارتندر فعالیت کند، اما در محیط‌های بزرگ‌تر این دو نقش از هم جدا می‌شوند. با این حال، مهارت‌های مشترکی بین این دو شغل وجود دارد. هر دو باید توانایی تعامل با مشتری، کار در محیط‌های پرجنب‌وجوش، مدیریت چندین سفارش همزمان و حفظ کیفیت در تهیه نوشیدنی‌ها را داشته باشند. تفاوت اصلی باریستا و بارتندر در دانش تخصصی آنهاست. به این صورت که باریستا باید درک دقیقی از قهوه، تکنیک‌های دم‌آوری و کار با دستگاه‌های اسپرسو داشته باشد، در حالی که بارتندر باید ترکیب طعم‌ها، طرز تهیه نوشیدنی‌های سرد و تکنیک‌های میکسولوژی را بداند.
اگر به حرفه باریستا علاقه دارید، ممکن است برخی شغل‌های مشابه نیز برای شما جذاب باشند. در ادامه چندین شغل مرتبط با باریستایی را معرفی می‌کنیم:
بارتندر: همان‌طور که گفته شد، بارتندر روی نوشیدنی‌های سرد تمرکز دارد و در برخی کافه‌ها با باریستا همکاری نزدیک دارد.
روستر قهوه: مسئولیت برشته‌کاری دانه‌های قهوه را بر عهده دارد و درکی عمیق از ویژگی‌های مختلف دانه‌های قهوه و پروفایل‌های طعمی دارد.
مدیر کافه: نظارت بر عملیات روزانه کافه، مدیریت کارکنان، تأمین موجودی و حفظ کیفیت خدمات را بر عهده دارد.
شیرینیپز: در برخی کافه‌ها، شیرینیپز انواع شیرینی، نان، کیک و سایر خوراکی‌های مناسب در کنار نوشیدنی را تهیه میکند.
وِیتر: وظیفه گرفتن سفارش، تحویل نوشیدنی و غذا و ارائه خدمات مشتری را در کافه و رستوران‌ها دارد.
صندوقدار: در برخی کافه‌های کوچک، باریستا موظف است وظایف صندوقدار را نیز انجام دهد، اما در مکان‌های پررفت‌وآمد، صندوقدار مسئول دریافت پرداخت‌ها و مدیریت سفارش‌هاست.
سخن پایانی
باریستایی تنها یک شغل نیست، بلکه ترکیبی از هنر، مهارت و دانش است که می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش را برای خود و دیگران رقم بزند. اگر به این حرفه علاقه دارید، مسیر مشخصی برای یادگیری و پیشرفت در آن وجود دارد. از آموزش‌های پایه گرفته تا کسب تجربه عملی در کافه‌ها، هر گام شما را به یک باریستای حرفه‌ای نزدیک‌تر میکند. همچنین، شناخت ابزارها و تجهیزات تخصصی، درک تفاوت‌های بین باریستا و مشاغل مشابه و تسلط بر مهارت‌های نرم، شما را در این مسیر متمایز خواهد کرد.
۱. حقوق باریستا چقدر است؟
میزان درآمد باریستا بسته به تجربه، محل کار و مهارت‌های فردی متفاوت است. در کافه‌های حرفه‌ای و لوکس، باریستاهای ماهر می‌توانند درآمد بالاتری داشته باشند، به ویژه اگر در زمینه‌هایی مانند لاته آرت و قهوه اسپشیالتی مهارت داشته باشند.
۲. آیا باریستا همان بارتندر است؟
خیر. باریستا مسئولیت بار گرم و بارتندر مسئولیت بار سرد را در کافه و رستوران بر عهده دارد.
۳. آیا باریستا فقط مسئول قهوه است؟
خیر. باریستا باید تهیه انواع گرم‌نوش‌ها نظیر چای، دمنوش و هات چاکلت را نیز بلد باشد.
۴. آیا برای باریستا شدن باید دوره خاصی بگذرانم؟
گذراندن دوره‌های آموزشی باریستا در آموزشگاه‌های تخصصی می‌تواند مهارت‌های شما را تقویت کند، اما برخی افراد از طریق کارآموزی در کافه‌ها و یادگیری تجربی وارد این حرفه می‌شوند.
۵. چگونه می‌توانم لاته آرت را یاد بگیرم؟
یادگیری لاته آرت نیاز به تمرین و تجربه دارد. ابتدا باید نحوه فوم‌گیری صحیح شیر را بیاموزید و سپس با طراحی‌های ساده تمرین کنید. شرکت در دوره‌های آموزشی و مشاهده ویدیوهای آموزشی نیز به بهبود این مهارت کمک میکند.
منابع: toasttab, pourmahmoudian, indeed, wild-kaffee
کارامل ماکیاتو یکی از معروف‌ترین نوشیدنی‌ها در کافی شاپ است که ترکیبی از اسپرسو، شیر، شیرینی ملایم سیروپ وانیل و کارامل می‌باشد| طرز تهیه کامل کارامل ماکیاتو.
موکا، در اصل بر پایه اسپرسو تهیه می‌شود و اگر می‌خواهید یک موکای بی‌نقص داشته باشید، باید از قهوه مرغوب و با کیفیت استفاده کنید.
تهیه هات چاکلت در خانه می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش باشد و شما را از کافی‌شاپ‌های شهرتان بی‌نیاز کند.
