مقایسه میزان کافئین چای و قهوه

میزان کافئین در چای به عوامل متعددی مانند نوع چای، روش فرآوری و نحوه دم کردن بستگی دارد. هر نوع چای ویژگی‌های منحصر به فردی از نظر طعم و تأثیر بر انرژی ارائه می‌دهد که در ادامه با هم بررسی می‌کنیم.

چای سیاه

چای سیاه بیشترین میزان اکسیداسیون را پشت سر می‌گذارد. این مسئله باعث می‌شود که علاوه‌ بر طعمی قوی‌تر، استخراج کافئین از برگ‌ها راحت‌تر صورت بگیرد. در واقع پروسه اکسیداسیون بر خلاف باور عموم، تأثیری روی میزان کافئین چای‌ها ندارد و تنها نحوه استخراج آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به طور متوسط، یک لیوان (حدود ۲۴۰ میلی‌لیتر) چای سیاه شامل ۴۷ تا ۹۰ میلی‌گرم کافئین است. البته میزان دقیق کافئین می‌تواند بسته به عواملی مانند زمان دم کشیدن و برند چای، متفاوت باشد.

چای سبز

چای سبز نسبت به چای سیاه کمتر اکسید می‌شود و به همین دلیل طعمی ملایم‌تر و میزان کافئین کمتری دارد. یک لیوان چای سبز شامل حدود ۲۰ تا ۴۵ میلی‌گرم کافئین است. محبوبیت این نوع چای به دلیل فواید سلامتی آن، از جمله آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند کاتچین‌هاست.
لازم به ذکر است که چای ماچا، نوع پودری چای سبز، کافئین بیشتری نسبت به چای سبز معمولی دارد و میزان کافئین آن به ازای نصف تا یک قاشق چای‌خوری ماچا، معمولا به ۳۸ تا ۱۷۶ میلی‌گرم در هر فنجان می‌رسد. این اختلاف در میزان کافئین به این دلیل است که در تهیه چای ماچا، برگ چای به صورت پودر درون آب مخلوط شده و کامل مصرف می‌شود.

چای سفید

چای سفید به دلیل طعم ملایم گیاهی و میزان کافئین پایین شناخته می‌شود. یک لیوان چای سفید معمولا حاوی ۶ تا ۶۰ میلی‌گرم کافئین است و به افرادی که به کافئین حساس هستند، پیشنهاد می‌شود.

چای‌ اولانگ

چای اولانگ به اندازه چای سیاه اکسید نمی‌شود و چیزی بین چای سیاه و سبز است. این چای معمولا حدود ۱۶ تا ۵۵ میلی‌گرم در هر لیوان کافئین دارد.

عوامل مؤثر بر میزان کافئین در چای

کیفیت برگ‌ چای: تحقیقات نشان داده‌اند که جایگاه رویش برگ روی گیاه چای، بر کیفیت آن تأثیر دارد. جوان‌ترین و بالاترین برگ‌ها روی گیاه چای، معمولا کافئین و آنتی‌اکسیدان بیشتری دارند.
روش دم کردن: هر چقدر زمان دم کشیدن و دمای آب بیشتر باشد، کافئین بیشتری از برگ‌ها استخراج می‌شود.
اندازه سرو: طبیعی است که با نوشیدن مقدار بیشتر چای، کافئین بیشتری مصرف می‌کنید.

روش‌های مختلف دم‌آوری نظیر اسپرسو، دمی یا کلد برو، میزان متفاوتی از کافئین را از ذرات قهوه استخراج می‌کنند. از طرفی، خود دانه‌های قهوه نیز انواع مختلفی دارند و میزان کافئین آنها متفاوت است. با خواندن مقاله میزان کافئین انواع قهوه، به طور کامل متوجه خواهید شد که چه عواملی در میزان کافئین قهوه اثرگذارند. عربیکا و روبوستا دو نوع اصلی دانه قهوه هستند که در ترکیبات قهوه‌های مختلف استفاده می‌شوند. تقریبا ۱.۲ تا ۱.۵٪ وزن دانه‌های عربیکا را کافئین تشکیل می‌دهد. این در حالی است که قهوه روبوستا تقریبا دو برابر بیشتر از عربیکا کافئین دارد. در ادامه میزان کافئین قهوه‌های مختلف را بررسی می‌کنیم.

قهوه اسپرسو

اسپرسو به‌ عنوان پایه‌ بسیاری از نوشیدنی‌های قهوه، به‌خاطر طعم قوی و غلظت بالا شناخته می‌شود. یک شات اسپرسو حدود ۶۳ میلی‌گرم کافئین دارد. هرچند این مقدار کمتر از قهوه دمی یا فوری به‌نظر می‌رسد، اما نکته در اندازه کوچک سرو آن است. اسپرسو با استفاده از فشار بالا و عبور آب داغ از ذرات قهوه‌ با آسیاب بسیار ریز تهیه می‌شود که باعث استخراج سریع و قوی کافئین می‌شود.
به طور کلی میزان کافئین مصرفی در اسپرسو معمولا به تعداد شات‌های استفاده‌شده در نوشیدنی بستگی دارد. مثلا با نوشیدن اسپرسو دابل شات، تقریبا ۱۲۶ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کنید. لازم به ذکر است که میزان کافئین نوشیدنی‌های بر پایه اسپرسو نظیر آمریکانو، لاته، کاپوچینو، ماکیاتو، موکا و کورتادو نیز همگی به میزان اسپرسوی به‌کاررفته در آنها بستگی دارد.

مقاله مرتبط: تفاوت قهوه دمی و قهوه اسپرسو چیست؟

قهوه دمی

قهوه دمی با ابزار مختلفی نظیر فرنچ پرس، دم‌افزارهای پور اور و قهوه‌ساز قطره‌ای تهیه می‌شود. یک فنجان معمولی قهوه دمی حدود ۲۴۰ میلی‌لیتر، تقریبا ۷۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم کافئین دارد، اگرچه این مقدار می‌تواند بسته به نوع دانه قهوه، مدت‌زمان عصاره‌گیری و درجه آسیاب متغیر باشد. مثلا هر چقدر مدت زمان عصاره‌گیری طولانی‌تر باشد، کافئین بیشتری استخراج می‌شود. به طور کلی قهوه دمی در حجم بیشتری نسبت به اسپرسو سرو می‌شود و معمولا کافئین بیشتری را به همراه دارد.

قهوه فوری

قهوه فوری برای افرادی که به دنبال تهیه سریع و آسان قهوه هستند، گزینه‌ای ایده‌آل است. هر ۲ قاشق چای‌خوری پودر قهوه فوری حدود ۶۳ میلی‌گرم کافئین دارد که بسته به برند می‌تواند متغیر باشد.

عوامل مؤثر بر میزان کافئین در قهوه

نوع دانه قهوه: یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر میزان کافئین، نوع دانه قهوه است. قهوه روبوستا تقریبا ۲ برابر کافئین بیشتری نسبت به قهوه عربیکا دارد. (آشنایی با انواع قهوه از نظر نژاد)
درجه برشته‌کاری: قهوه‌ دارک رست معمولا در مقایسه با قهوه‌ لایت رست به ازای وزن برابر، کافئین بیشتری دارد. (میزان کافئین در درجات مختلف برشته کاری)
نسبت آب به قهوه: مقدار قهوه استفاده‌شده نسبت به آب تأثیر زیادی بر میزان کافئین فنجان نهایی دارد. هر چه مقدار قهوه نسبت به آب بیشتر باشد، کافئین بیشتری در نوشیدنی وجود خواهد داشت. (رایج ترین مشکلات در دم آوری قهوه و پیشگیری از آنها)
روش دم‌آوری: روش‌های مختلف دم‌آوری قهوه میزان متفاوتی از کافئین را استخراج می‌کنند. برای مثال، اسپرسو به دلیل فشرده‌سازی و زمان کوتاه دم کردن، میزان بالاتری از کافئین را استخراج می‌کند، اما یک فنجان قهوه دمی معمولا به دلیل حجم بیشتر سرو، کافئین بالاتری خواهد داشت. (آشنایی با روش های دم آوری قهوه)
اندازه سرو: مقدار کافئین نهایی تا حد زیادی به اندازه فنجان یا سرو قهوه بستگی دارد. طبیعی است که فنجان بزرگ‌تر، حاوی کافئین بیشتری باشد. (کدام قهوه قوی‌ترین و بیشترین مقدار کافئین را دارد)

وقتی صحبت از میزان کافئین به میان می‌آید، چای و قهوه نیازها و ترجیحات متفاوتی را برآورده می‌کنند. قهوه انتخابی ایده‌آل برای کسانی است که به دنبال یک منبع انرژی سریع و قوی می‌گردند. قهوه با کافئین بالاتر و سرعت جذب سریع‌تر، برای افرادی مناسب است که نیاز به هوشیاری فوری دارند، مانند دانشجویانی که تا دیروقت بیدار می‌مانند، افراد شاغل که با حجم کاری فشرده مواجه‌اند یا کسانی که با یک صبح شلوغ روبرو هستند. با این حال، محتوای بالای کافئین در قهوه به خصوص برای کسانی که نسبت به کافئین حساسیت دارند، می‌تواند گاهی اوقات منجر به اضطراب و تپش قلب شود.
از سوی دیگر، چای به لطف کافئین کمتر و حضور ال-تیانین، تجربه‌ای ملایم‌تری نسبت به قهوه ارائه می‌دهد. این آمینواسید اثر کافئین را تعدیل می‌کند و انرژی پایداری را همراه با آرامش فراهم می‌آورد. چای برای افرادی مناسب است که به دنبال تمرکز پایدار و آرامش هستند، مانند نویسندگان، افراد خلاق یا کسانی که به کافئین حساس‌اند اما همچنان به یک تحریک ملایم نیاز دارند.
در نهایت، انتخاب بین چای و قهوه به سبک زندگی و اهداف شما بستگی دارد. اگر به یک انرژی قوی و فوری نیاز دارید، قهوه همراهی عالی برای شماست. اما اگر دنبال افزایش انرژي ملایم و طولانی‌مدت همراه با آرامش هستید، چای گزینه بهتری است. اگر هم طعم و عطر قهوه را می‌پسندید اما کافئین آن برای شما زیاد است یا به هر دلیلی نمی‌خواهید کافئین دریافت کنید، توصیه می‌کنیم قهوه را به صورت دیکف بنویشید؛ برای آن که بیشتر در مورد قهوه دیکف یا بدون کافئین بدانید این مقاله را بخوانید.

سخن پایانی

انتخاب بین چای و قهوه تا حد زیادی به سبک زندگی، سلیقه شخصی و تحمل شما نسبت به کافئین بستگی دارد. قهوه، با سطح بالاتر کافئین برای کسانی که به افزایش سریع انرژی نیاز دارند، پیشنهاد می‌شود تا بتوانند روز پرمشغله‌شان را مدیریت کنند. تأثیر فوری قهوه، این نوشیدنی را به گزینه‌ای محبوب برای منبع انرژی صبحگاهی، دانشجویان و افراد شاغل تبدیل کرده است. از سوی دیگر، چای گزینه‌ای مناسب برای افرادی است که به دنبال تمرکز پایدار هستند بدون این که با اضطراب یا افت ناگهانی انرژی مواجه شوند. در نهایت، نوشیدنی منتخب همان است که با نیاز، حال و هوا و برنامه روزانه شما سازگار باشد. امتحان کردن هر دو نوشیدنی می‌تواند به شما کمک کند تا آنچه را که برای شما بهتر است، پیدا کنید. شما می‌توانید انواع قهوه را با درجه کافئین‌های متفاوت از سایت دلکینی تهیه کنید و در کوتاه‌ترین زمان تحویل بگیرید.

۱. کافئین چای بیشتر است یا قهوه؟
به طور کلی قهوه کافئین بیشتری نسبت به چای دارد.

۲. آیا نوع چای یا قهوه بر میزان کافئین تأثیر دارد؟
بله، مثلا چای سیاه و قهوه روبوستا کافئین بیشتری نسبت به چای سبز و قهوه عربیکا دارند.

۳. چای سالم‌تر از قهوه است؟
نمی‌توان پاسخ مشخصی به این سؤال داد؛ چراکه هر دو نوشیدنی فوایدی برای سلامتی دارند.

۴. آیا چای عوارض کمتری نسبت به قهوه دارد؟
بله، به دلیل وجود ال-تیانین، چای انرژی پایدار و بدون اضطراب فراهم می‌آورد.

۵. آیا زمان دم کردن بر میزان کافئین تأثیر دارد؟
بله، زمان طولانی‌تر دم کردن چای و قهوه می‌تواند میزان کافئین آن‌ها را افزایش دهد.

منابع: adagio, healthline