0
shortlogoخانه حساب کاربری سبد خرید0

قهوه دیکف یا بدون کافئین چیست؟

قهوه دی کف چیست و چگونه تولید می‌شود؟

قهوه دی‌کف، محبوب دلِ آن دسته از دوستداران قهوه است که به هر دلیل نباید کافئین مصرف کنند. بعضی‌ها نسبت به کافئین حساس هستند و دچار عوارضی نظیر اضطراب و تپش قلب می‌شوند و برخی دیگر ترجیح می‌دهند نوشیدنی خود را بدون کافئین نوش جان کنند. فرقی نمی‌کند شما به کدام دسته تعلق دارید، در هر صورت قهوه دی کف گزینه‌ای مناسب برای شماست که خصوصیاتی شبیه به قهوه معمولی دارد و می‌تواند جایگزینی عالی باشد تا از عطر و طعم قهوه لذت ببرید. 
ممکن است برایتان سؤال پیش بیاید که کافئین که از ترکیبات اصلی قهوه است، چگونه از دانه جدا می‌شود و آیا این فرایند روی عطر و طعم قهوه اثر می‌گذارد؟ در ادامه پاسخ این سؤال‌ها و هر آنچه را که باید درباره قهوه دی کف بدانید، توضیح می‌دهیم. با دلکینی همراه باشید تا بدانید قهوه دی کف از کجا آمده، چگونه تولید می‌شود، چه فرقی با قهوه عادی دارد و چه کسانی بهتر است از قهوه دی‌کف استفاده کنند.

قهوه دیکف چیست

قهوه دی کف چیست؟

قهوه دی‌کف یا بدون کافئین (Decaffeinated Coffee) با جداسازی درصد زیادی از کافئین موجود در دانه‌های قهوه به وجود می‌آید. به طور طبیعی، همه دانه‌های قهوه دارای کافئین هستند که خاصیت انرژی‌بخش به قهوه می‌بخشد. با این حال بعضی از افراد به دلایل مختلف مثل مشکلات پزشکی، باید از مصرف کافئین خودداری کنند. اینجاست که قهوه دی‌کف می‌تواند انتخابی ایده‌آل برای این افراد باشد تا بدون اینکه از عطر و طعم قهوه غافل شوند، بتوانند نوشیدنی موردعلاقه‌شان را بنوشند.

در طی فرایندهای کافئین‌زدایی، حداقل ۹۷٪ کافئین از دانه استخراج می‌شود و در نهایت دانه قهوه با عطر و طعم دلپذیر اما با کافئین بسیار کم باقی می‌ماند. بر خلاف باور بعضی از افراد، قهوه دی کف از گیاه خاصی برداشت نمی‌شود و در واقع از همان دانه قهوه معمولی به دست می‌آید. با اینکه بیشتر کافئین دانه از بین می‌رود، قهوه دی کف باز هم می‌تواند تجربه‌ای رضایت‌بخش برای افرادی بسازد که نمی‌توانند کافئین مصرف کنند.

تاریخچه قهوه دی کف

تاریخچه قهوه بدون کافئین به اوایل قرن ۱۹ میلادی بر می‌گردد. در آن زمان گوته (Goethe)، یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های ادبی آلمانی، از شیمی‌دان فریدلیب رونگه (Friedlieb Runge) خواست تا درباره اینکه چرا قهوه او را بیدار نگه می‌دارد تحقیق کند. به دنبال این درخواست، رونگه کافئین را کشف کرد و همچنین به اولین شخصی تبدیل شد که توانست کافئین را از دانه‌های قهوه جدا کرده و زمینه را برای تحقیقات و روش‌های کافئین‌زدایی آینده آماده کند. 
با این حال اولین موفقیت تجاری در عرصه کافئین‌زدایی قهوه، به نام لودویگ رزلیوس (Ludwig Roselius) در سال ۱۹۰۵ ثبت شد. رزلیوس، تاجر قهوه آلمانی بر این باور بود که مرگ پدرش به خاطر مصرف کافئین بوده است. او پس از اینکه به طور تصادفی متوجه شد آب دریا سبب از بین رفتن کافئین دانه‌های قهوه شده، سراغ آزمایش جدیدی رفت و از بنزن و بخار برای کافئین‌زدایی دانه‌های قهوه استفاده کرد. شرکت او با نام Kaffee HAG به یکی از اولین ارائه‌دهندگان قهوه دی‌کف تبدیل شد و خیلی سریع در اروپا به شهرت دست پیدا کرد. با گذشت زمان، بنزن به عنوان ماده‌ای سرطان‌زا شناخته شد و کم‌کم روش‌های کافئین‌زدایی جدیدتری با مواد امن‌تر جایگزین جداسازی کافئین با استفاده از بنزن شدند.

میزان کافئین موجود در قهوه دیکف

بر خلاف باور عموم، قهوه دی‌کف واقعا بدون کافئین نیست! همان‌طور که پیش از این ذکر کردیم، بیشتر کافئین موجود در دانه قهوه در فرایند کافئین‌زدایی از بین می‌رود، اما درصد کمی از آن در دانه باقی می‌ماند. به طور میانگین، هر فنجان قهوه دی‌کف حدود ۳ میلی‌گرم کافئین دارد که بسته به روش دم‌آوری، نوع و خاستگاه قهوه ممکن است کمی متفاوت باشد. 
این در حالی است که یک فنجان قهوه معمولی چیزی بین ۷۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم کافئین دارد (خرید قهوه). بنابراین، با اینکه قهوه دی‌کف کاملا بدون کافئین نیست، اما میزان کافئین آن در برابر قهوه معمولی ناچیز به حساب می‌آید. با این تفاسیر قهوه‌دوستانی که قصد کنار گذاشتن یا محدود کردن مصرف کافئین را دارند، می‌توانند با خیالی راحت قهوه دی‌کف را جایگزین قهوه معمولی کنند و در عین حال از عطر و طعمی مشابه لذت ببرند.

میزان کافئین قهوه دیکف

مقایسه قهوه بدون کافئین و قهوه معمولی

مهم‌ترین تفاوت قهوه‌ دیکف و قهوه معمولی در میزان کافئین آنهاست. با این حال، فرایندهای کافئین‌زدایی ممکن است تغییراتی جزئی در عطر، طعم و بافت قهوه ایجاد کنند. به طور کلی، قهوه دیکف در مقایسه با قهوه معمولی معمولا طعم ملایم‌تر و اسیدیته کمتری دارد. همانطور که میدانید قهوه‌های معمولی نیز میزان کافئین یکسانی ندارند؛ برای مثال اگر قهوه کافئین بالا را بپسندید، خرید قهوه روبوستا را توصیه می‌کنیم. اما در صورتی که قهوه‌های کم‌ کافئین با اسیدیته بالا را ترجیح بدهید؛ خرید قهوه عربیکا انتخاب مناسب‌تری است.
روشی که برای کافئین‌زدایی دانه‌های قهوه استفاده می‌شود همچنین ممکن است روی طعم نهایی قهوه تأثیر بگذارد. مثلا بعضی از روش‌های عطر و طعم اصلی دانه قهوه را بهتر حفظ می‌کنند که در بخش بعدی بیشتر در این باره صحبت می‌کنیم. روی هم رفته قهوه دیکف ممکن است پیچیدگی و برجستگی رایحه و طعم دانه قهوه معمولی را نداشته باشد، اما جایگزینی بی‌رقیب برای آن به حساب می‌آید.

روش‌های کافئین‌زدایی قهوه

جداسازی کافئین از دانه‌های قهوه نیازمند فرایندی دقیق است که بتواند با حفظ عطر و طعم قهوه، بیشترین میزان کافئین را استخراج کند. هر روش کافئین‌زدایی پروسه خاصی را طی می‌کند و تأثیری متفاوت روی طعم نهایی قهوه می‌گذارد. در ادامه با پراستفاده‌ترین روش‌های جداسازی کافئین از قهوه آشنا می‌شوید.

قهوه دیکف چگونه تولید میشود

کافئین زدایی روش مستقیم با استفاده از حلال

در این روش دانه‌های قهوه به طور مستقیم در مجاورت با حلال‌های شیمیایی قرار می‌گیرند تا کافئین از دانه‌ جدا شود. به این صورت که دانه‌ها را ابتدا برای ۳۰ دقیقه بخار می‌دهند تا منافذ آنها باز شده و حلال‌ها راحت‌تر کافئین را خارج کنند. پس از این پروسه، دانه‌ها به مدت ۱۰ ساعت دائما در حلال‌هایی نظیر متیلن کلراید یا اتیل استات شسته می‌شوند تا کافئین از دانه‌ها جدا شود. پیچیدگی عطر و طعم قهوه در این روش ممکن است کمی تغییر کند.
بسیاری از مصرف‌کننده‌ها بابت استفاده مواد شیمیایی در روش مستقیم ابراز نگرانی می‌کنند، اما در نظر داشته باشید که قهوه هنگام برشته‌کاری تا بیش از ۲۰۰ درجه سلسیوس حرارت می‌بیند و احتمال اینکه چیزی از مواد شیمیایی در دانه باقی بماند بسیار پایین است. 

کافئین زدایی روش غیر مستقیم با استفاده از حلال

این روش فرایندی شبیه به روش مستقیم دارد؛ با این تفاوت که تماس کمتری بین دانه و حلال شیمیایی شکل می‌گیرد. در روش غیر مستقیم، دانه‌های قهوه در آب داغ خیسانده می‌شوند و کافئین و دیگر ترکیبات قهوه مثل طعم و روغن از آنها استخراج می‌شود. این آب مملو از ترکیبات قهوه، وارد تانکر دیگری شده و با استفاده از حلال شیمیایی، کافئین از آب جدا می‌شود. سپس ترکیب حلال شیمیایی و کافئین را از آب جدا می‌کنند و در نهایت آب مملو از ترکیبات طعمی قهوه باقی می‌ماند. این آب دوباره به تانکر اصلی بر می‌گردد و دانه‌های قهوه، روغن و دیگر ترکیبات را این بار بدون کافئین جذب می‌کنند. از آنجایی که در این روش، حلال شیمیایی به صورت مستقیم با دانه در تماس نیست، طعم اصلی دانه تا حد زیادی دست‌نخورده باقی می‌ماند.

کافئین زدایی روش سوئیس واتر

در روش سوئیس واتر از مواد شیمیایی استفاده نمی‌شود و برای کافئین‌زدایی تنها وابسته به آب و ذغال فعال است. در این فرایند به طور خلاصه، دانه‌های قهوه درون عصاره دانه سبز قهوه (GCE)‌ خیسانده می‌شوند. این عصاره، محلولی از آب و همه ترکیبات موجود در دانه قهوه به جز‌ کافئین است. به خاطر عدم تعادل کافئین بین عصاره و دانه‌های قهوه، کافئین از دانه‌ خارج شده و وارد عصاره می‌شود. پس از تقریبا ۱۰ ساعت، دانه‌ها تا ۹۹.۹٪ کافئین‌زدایی شده و وارد مرحله بعد یعنی خشک شدن می‌شوند.
پس از استخراج کافئین از دانه‌ها، عصاره باقی‌مانده از فیلترهای ذغالی عبور می‌کند تا کافئین موجود در آن از بین برود. این عصاره بدون کافئین دوباره برای کافئین‌زدایی دسته‌ای جدید از دانه‌های قهوه به کار می‌رود. عطر و طعم دانه‌های قهوه در روش سوئیس واتر حفظ می‌شود و از این جهت برای قهوه‌های اسپشیالتی گزینه‌ای عالی به حساب می‌آید. بسیاری از دوستداران قهوه، این روش را به خاطر عدم استفاده مواد شیمیایی و همچنین حفظ خصوصیات طبیعی دانه به دیگر روش‌های کافئین‌زدایی ترجیح می‌دهند.

کافئین زدایی روش کربن دی اکسید

روش CO2 یا کربن دی‌اکسید نسبت به دیگر روش‌های کافئین‌زدایی جدیدتر است و معمولا برای کافئین‌زدایی قهوه در مقیاس بالا استفاده می‌شود. در این روش کربن‌ دی‌اکسید جایگزین حلال‌های شیمیایی می‌شود و به جداسازی کافئین کمک می‌کند. به این صورت که دانه‌های قهوه را در آب غوطه‌ور می‌کنند و به محفظه‌ فولادی دربسته انتقال می‌دهند. سپس کربن دی‌اکسید مایع با فشار ۶۸۹۵ پاسکال وارد محفظه می‌شود و در نقش حلال، کافئین را از دانه قهوه جدا می‌کند. در این پروسه ترکیبات دیگر دانه قهوه، دست‌نخورده باقی می‌مانند. سپس کربن دی‌اکسید مملو از کافئین وارد محفظه‌ای دیگر با فشار پایین‌تر می‌شود و به شکل گاز در می‌آید تا برای فرایندهای بعدی کافئین‌زدایی، مورد استفاده قرار بگیرد. روش جداسازی کافئین به کمک کربن‌ دی‌اکسید، از کارآمدترین روش‌ها برای حفظ طعم اصلی دانه قهوه است، اما به خاطر هزینه بالایی که دارد برای مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

مصرف قهوه بدون کافئین به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟

مقاومت هر شخص در برابر کافئین با دیگری متفاوت است. بعضی‌ها تنها با یک فنجان قهوه دچار عوارض کافئین مثل اضطراب می‌شوند و بعضی دیگر حتی با نوشیدن چند فنجان هیچ علائمی حس نمی‌کنند. علاوه بر این، بسیاری از افراد به خاطر مشکلات پزشکی از مصرف کافئین منع می‌شوند. فراموش نکنید که میزان مجاز مصرف کافئین در روز تا ۴۰۰ میلی‌گرم (معادل ۴ فنجان ۲۴۰ میلی‌لیتری قهوه معمولی) است و مصرف بیش از این میزان شما را درگیر مشکلات جدی می‌کند. افرادی که بهتر است سراغ قهوه دیکف بروند، عبارت‌اند از:

  • افرادی که نسبت به کافئین حساسیت دارند و با نوشیدن قهوه دچار اضطراب، تپش قلب یا بی‌خوابی می‌شوند.
  • کسانی که مبتلا به بیماری‌هایی نظیر فشار خون بالا، رفلاکس معده یا بیماری‌های قلبی هستند.
  • بانوانی که دوره بارداری یا شیردهی را می‌گذرانند.
  • افراد به خصوص کودکان و نوجوانانی که با اضطراب یا بی‌خوابی دست‌ و پنجه نرم می‌کنند.
  • کسانی که تحت درمان داروهایی هستند که با کافئین تداخل دارد.
  • توجه داشته باشید که قهوه دی‌کف دارای میزان بسیار کم کافئین است و اگر از مصرف کافئین به طور کامل منع شده‌اید، باید با پزشک خود مشورت کنید یا سراغ نوشیدنی‌های بدون کافئین بروید.

قهوه دیکف برای چه افرادی مناسب است

سخن پایانی

قهوه دی‌کف راه چاره‌ای برای همه کسانی است که می خواهند بدون درگیر شدن با عوارض کافئین، از عطر و طعم یک فنجان قهوه دلپذیر لذت ببرند. روش‌های تولید قهوه دی کف از گذشته تا به حال پیشرفت‌ زیادی داشته‌اند تا کافئین بدون تغییر دادن خصوصیات اصلی قهوه از دانه جدا شود. فراموش نکنید که قهوه دی کف واقعا بدون کافئین نیست و درصد بسیار پایینی را شامل می‌شود. این قهوه برای افراد حساس به کافئین یا دارای بیماری و اختلالات خواب و اضطراب و همچنین خانم‌های باردار یا شیرده، می‌تواند جایگزینی عالی به جای قهوه معمولی باشد.

سؤالات متداول

۱. آیا قهوه دی کف کافئین دارد؟
بله. قهوه دی کف حاوی کمی کافئین، حدود ۳ میلی‌گرم در هر فنجان است.
۲. قهوه دی کف چطور تولید می‌شود؟
قهوه بدون کافئین از جداسازی کافئین از دانه‌های قهوه معمولی به روش‌های مختلف نظیر سوئیس واتر و کربن دی‌اکسید به دست می‌آید.
۳. آیا نوشیدن قهوه دی کف مضر است؟
خیر. مصرف قهوه دی کف، حتی مواردی که با استفاده از حلال‌های شیمیایی تولید شده‌اند، مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند.
۴. آیا قهوه دی کف سبب بی‌خوابی می‌شود؟
میزان کافئین موجود در قهوه دی کف کمتر از آن است که سبب اختلال در خواب شود، اما اگر زیاد قهوه مصرف کنید یا حساسیت شدیدی نسبت به کافئین داشته باشید، ممکن است دچار بی‌خوابی شوید.
۵. آیا طعم قهوه دی کف شبیه قهوه معمولا است؟
شدت عطر و طعم قهوه دی‌کف بسته به نوع و روش کافئین‌زدایی آن ممکن است کمتر از قهوه معمولی باشد.

منابع: lavazzausa، flavacoffee، decadentdecaf

نظرات کاربران
captcha

محصولات مرتبط

قهوه قهوه
کپسول قهوه کپسول قهوه