احتمالا شما نیز روز خود را با اسپرسوی غلیظ، کاپوچینوی خامه‌ای یا شاید هم قهوه دمی خوش‌عطر آغاز می‌کنید. پشت هر فنجان قهوه، دنیایی نهفته است که از نوع دانههای قهوه گرفته تا درجه برشته‌کاری، نحوه دم‌آوری و حتی خاکی که قهوه در آن رشد کرده را در بر می‌گیرد. اگر نمی‌دانید هنگام خرید قهوه چه اصطلاحاتی به کار ببرید و چه نوع قهوه‌ای را انتخاب کنید، این مقاله برای شماست. این مقاله از دلکینی، این بار راهنمای جامعی است که شما را با انواع قهوه آشنا می‌کند. اگر قصد دارید اطلاعاتی کلی از دنیای قهوه داشته باشید و بتوانید انواع قهوه‌ها را از یکدیگر تشخیص دهید، با ما در ادامه همراه باشید.
تنوع قهوه از گونه‌های مختلف گیاهی آن آغاز می‌شود. هر یک از گونه‌های قهوه، ویژگی‌های مشخص و منحصربه‌فردی دارند که شناسایی آنها از یکدیگر را آسان می‌سازد. از میان انواع گونه قهوه، چهار گونه به عنوان گونه‌های اصلی شناخته می‌شوند که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم:
قهوه عربیکا: عربیکا، محبوب‌ترین گونه قهوه است که حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد تولید جهانی را به خود اختصاص می‌دهد. این گونه در مناطق مرتفع رشد می‌کند و دانه‌هایی با طعم پیچیده، اسیدیته بالا و نت‌های متنوع نظیر میوه‌ای یا گلی به وجود می‌آورد. اگر شما این مشخصات و ویژگی‌ها را می‌پسندید، خرید قهوه عربیکا بهترین انتخاب برای شماست.
قهوه روبوستا: روبوستا گونه‌ای مقاوم و سرشار از کافئین است که عمدتا در ارتفاعات پایین‌تر و مناطق گرم‌تر رشد می‌کند. دانههای روبوستا طعمی قوی و سنگین با تلخی زیاد دارند و در ترکیب و بلِندهای اسپرسو به کار می‌روند. مقاومت روبوستا در برابر آفات و همچنین محصول‌دهی بیشتر، این گونه قهوه را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه تبدیل کرده است. اگر جزو افرادی هستید که قهوه را به دلیل دریافت کافئین میل می‌کنید، خرید قهوه روبوستا انتخاب ایده‌آلی ست.
قهوه لیبریکا: لیبریکا، بومی نواحی مرکزی و غربی آفریقا به حساب می‌آید و گونه‌ای کمیاب و خاص با پروفایل طعمی منحصربه‌فرد است که شامل نت‌های میوه‌ای و گلی می‌شود. دانههای این گونه نسبت به عربیکا و ربوستا، اندازه بزرگ‌تر و شکل متفاوتی دارند.
قهوه اکسلسا: اکسلسا، یکی از اعضای خانواده لیبریکاست و در جنوب شرقی آسیا رشد می‌کند. این گونه به خاطر طعم‌های ترش و میوه‌ای و عطر پیچیده‌اش شناخته می‌شود و به خاطر محدودیت تولید، جزء گونه‌های کمیاب به شمار می‌رود.
برشته‌کاری یا رُست کردن، یکی از فرایندهای مهم و اساسی در پروسه تولید قهوه است که در آن دانههای سبز قهوه حرارت می‌بینند تا رنگ، عطر و طعم آنها به میزان دلخواه برسد. درجه برشته‌کاری تأثیر زیادی بر طعم، اسیدیته و غلظت قهوه دارد و بنابراین یکی از عوامل تعیین‌کننده در کیفیت نوشیدنی نهایی به شمار می‌رود. درجه برشته‌کاری قهوه به طور کلی به چهار دسته لایت، مدیوم، مدیوم-دارک و دارک تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌های متفاوتی از دانه را برجسته می‌کنند. در ادامه با ویژگی قهوه‌ها با درجات مختلف برشته‌کاری آشنا می‌شوید:
قهوه لایت رست: دانههای قهوه لایت رست به رنگ قهوه‌ای روشن و با سطحی خشک و مات هستند. این قهوه به واسطه اسیدیته بالا و طعم شیرین شناخته می‌شود و از نظر غلظت نوشیدنی، حس و حال چای را القا می‌کند. قهوه لایت رست معمولا به صورت دمی تهیه می‌شود و برای نوشیدنی‌های بر پایه قهوه و شیر گزینه مناسبی نیست.
قهوه مدیوم رست: قهوه با درجه برشته‌کاری مدیوم، تعادلی بین اسیدیته بالای قهوه لایت رست و تلخی قهوه دارک رست ایجاد می‌کند و محبوب‌ترین درجه برشته‌کاری به حساب می‌آید. این دانه‌ها به رنگ قهوه‌ای با سطحی صاف هستند و ترکیب متعادلی از اسیدیته، تلخی و بادی ارائه می‌دهند. بسته به نوع دانه، نت‌های طعمی نظیر شکلات، آجیل یا ادویه در این قهوه‌ها مشهود است.
قهوه مدیوم-دارک رست: دانههای مدیوم-دارک رست به رنگ قهوه‌ای تیره و با لایه‌ای نازک از روغن بر سطح خود هستند. این درجه برشته‌کاری، بادی قهوه را تقویت کرده و طعم‌های کاراملی همراه با اسیدیته ملایم را ایجاد می‌کند.
قهوه دارک رست: قهوه دارک رست، طعم قوی و سنگینی دارد و با تلخی زیاد همراه است. دانههای دارک رست، به رنگ قهوه‌ای شکلاتی تیره و با سطحی براق از روغن طبیعی هستند. قهوه دارک رست معمولا رایحه‌ای نظیر آجیل، شکلات یا دودی دارد. این قهوه به خاطر تلخی زیاد و بادی سنگین، معمولا با شیر و شیرین‌کننده‌ها مثل سیروپ ترکیب خوبی می‌سازد.
روش مورد استفاده برای دم‌آوری قهوه، می‌تواند به طور چشمگیری طعم، غلظت و عطر نهایی فنجان شما را تغییر دهد. انتخاب روش دم‌آوری معمولا به نوع دانه قهوه و البته ذائقه شخصی شما بستگی دارد. در واقع هر روش دم‌آوری، تجربه‌ای منحصربه‌فرد ارائه می‌دهد و جنبه‌های خاصی از طعم و عطر قهوه را از دل دانه بیرون می‌کشد. در اینجا به برخی از روش‌های معروف دم‌آوری اشاره می‌کنیم:
اسپرسو: اسپرسو قهوه‌ای غلیظ است که توسط دستگاه اسپرسوساز با عبور آب داغ تحت فشار زیاد از میان سابه قهوه تهیه می‌شود. این نوع قهوه با کرمای سنگین و طعم قوی‌اش شناخته می‌شود و پایه اصلی نوشیدنی‌های محبوبی نظیر کاپوچینو و لاته است.
قهوه فرانسه: قهوه فرانسه به کمک ابزاری به نام فرنچ پرس تهیه می‌شود. در این روش، قهوه آسیاب‌شده در آب داغ برای چند دقیقه خیسانده شده و سپس با استفاده از پیستون، ذرات قهوه فیلتر می‌شوند. قهوه فرنچ پرس، قهوه‌ای با غلظت بالا و طعمی غنی است و بر خلاف اسپرسو، در حجم بالاتر سرو می‌شود.
قهوه ترک: قهوه ترک از ترکیب قهوه آسیاب بسیار ریز مشابه با آرد، آب و در صورت تمایل شکر درون ابزاری به نام جذوه، روی حرارت ملایم تهیه می‌شود. نتیجه نهایی، قهوه‌ای غلیظ و بدون فیلتر با بافتی مخملی و طعمی قوی است.
قهوه عربی: در تهیه قهوه عربی حتما از قهوه عربیکا استفاده می‌شود، به این صورت که سابه قهوه را به همراه هل درون ابزاری به نام دله دم می‌کنند. این قهوه معمولا بدون افزودنی‌هایی نظیر شکر یا شیر سرو می‌شود و طعم خالص و معطر دانههای قهوه را به رخ می‌کشد.
قهوه دمی: تهیه قهوه دمی می‌تواند شامل روش‌هایی نظیر دریپ و پور اور شود. در روش دریپ، آب از میان فیلتر پر از سابه قهوه عبور می‌کند و در روش پور اور، آب داغ به طور یکنواخت روی پودر قهوه ریخته می‌شود. با این روش‌ها می‌توانید طعم واقعی دانه قهوه‌تان را بچشید؛ بنابراین برای قهوه‌های اسپشیالتی و تک‌خاستگاه نیز پیشنهاد می‌شوند.
بلِندهای قهوه ترکیبی از دانه‌هایی از مناطق مختلف هستند که اغلب شامل عربیکا و روبوستا می‌شوند. (برای آن که تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا را بهتر درک کنید، خواندن این مقاله را به شما توصیه می‌کنیم) این ترکیب‌ها با هدف ایجاد تعادل بین خصوصیات انواع دانه‌ها طراحی می‌شوند تا متناسب با ذائقه‌های مختلف یا روش‌های خاص تهیه قهوه باشند. در ادامه با محبوب‌ترین قهوه‌های بلند آشنا می‌شوید:
قهوه ۳۰٪ عربیکا - ۷۰٪ روبوستا: این ترکیب روی قدرت و میزان کافئین تمرکز دارد و برای علاقه‌مندان به اسپرسو ایده‌آل است. حضور غالب روبوستا در این ترکیب باعث ایجاد طعمی قوی و تلخ با بادی سنگین می‌شود.
قهوه ۳۰٪ روبوستا - ۷۰٪ عربیکا: این ترکیب، تعادلی بین شدت طعم روبوستا و لطافت و پیچیدگی طعم عربیکا ایجاد می‌کند. نتیجه آن، قهوه‌ای با طعمی متعادل و اسیدیته متوسط است و برای افرادی که قهوه‌ای قوی اما نه بیش از حد تلخ دوست دارند، گزینه‌ای عالی به شمار می‌رود.
قهوه ۵۰٪ عربیکا - ۵۰٪ روبوستا: این ترکیب متعادل، بهترین ویژگی‌های هر دو نوع دانه را ارائه می‌دهد: طعم ملایم و میوه‌ای عربیکا که با سنگینی و بادی و کرمای خوب روبوستا تکمیل می‌شود. این ترکیب به افرادی که به دنبال قهوه‌ای قوی اما خوش‌طعم هستند، پیشنهاد می‌شود.
تنوع در دنیای قهوه، از گوناگونی گونه‌ها، درجه‌های برشته‌کاری، شیوه‌های دم‌آوری، خاستگاه‌ها و ترکیب‌ها سرچشمه می‌گیرد. فرقی نمی‌کند طعم ملایم و پیچیده عربیکا را بپسندید، به کافئین روبوستا نیاز داشته باشید یا عطر و طعم منحصربه‌فرد قهوه‌های اتیوپی، برزیل یا ویتنام را بخواهید، در هر صورت برای هر ذائقه‌ای گزینه‌ای عالی وجود دارد. حالا که با انواع قهوه از جوانب مختلف آشنا شدید، راحت‌تر می‌توانید قهوه مد نظر خود را از سایت دلکینی انتخاب و تهیه کنید.
۱. محبوب‌ترین نوع قهوه کدام است؟
عربیکا با حدود ۶۰ تا ۷۰٪ از تولید جهانی، محبوب‌ترین گونه قهوه به شمار می‌رود.
۲. قهوه اسپشیالتی چیست؟
قهوه‌ای با کیفیت بالا که امتیاز ۸۰ یا بیشتر در مقیاس SCA دارد و اغلب طعم‌های منحصربه‌فرد ارائه می‌دهد.
۳. قهوه‌های تک خاستگاه چه ویژگی‌هایی دارند؟
این قهوه‌ها از یک مکان خاص تهیه می‌شوند و پروفایل طعمی منحصربه‌فرد منطقه را منعکس می‌کنند.
۴. کدام روش دم‌آوری قهوه بهتر است؟
پاسخ این سؤال به سلیقه شخصی شما بستگی دارد. می‌توانید برای قهوه سنگین، اسپرسو و برای شفافیت طعمی از پور اور استفاده کنید.
۵. بالاترین کیفیت قهوه شامل چه نوع قهوه‌ای می‌شود؟
قهوه اسپشیالتی دارای بالاترین کیفیت میان قهوه‌هاست.
منابع: icosabrewhouse، methodicalcoffee
