اگر به دنیای قهوه علاقه دارید، احتمالا تا به حال آوازه قهوه‌ای با رایحه‌های متفاوت و طعم‌های پیچیده به گوشتان رسیده است. پشت بسیاری از این قهوههای پیچیده و خوش‌طعم، ابزاری ساده اما مبتکرانه به نام هاریو V60 قرار دارد. فرقی نمی‌کند از قهوه‌دوستان حرفه‌ای باشید یا تازه وارد دنیای قهوههای اسپشیالتی شده باشید، در هر صورت این دمافزار تجربه دم‌آوری خاص و بی‌نظیری را برایتان رقم خواهد زد.
هاریو V60 که از مهم‌ترین دم‌افزارها در موج سوم قهوه به حساب می‌آید، به گونه‌ای طراحی شده تا بهترین خصوصیات عطری و طعمی دانه‌های قهوه شما را استخراج کند. پیش از خرید قهوه بهتر است با انواع ابزارهای دم‌آوری آشنا شوید تا متناسب با سلیقه، ذائقه و ابزاری که در دسترس دارید انتخابی هوشمندانه داشته باشید. با این دمافزار مخروطی‌شکل، پروسه عصارهگیری به طور کامل در اختیار شما قرار دارد. در این مقاله از دلکینی قرار است همه چیز درباره V60، از تاریخچه و طراحی گرفته تا نحوه استفاده و تسلط بر این دمافزار را بررسی کنیم.
قهوه‌ساز V60 یکی از محبوب‌ترین دم‌افزارهای قهوه به سبک پور اور است که طعم واقعی قهوه را از دل دانه بیرون می‌کشد. این وسیله که به شکل یک قیف مخروطی طراحی شده، روی ظرف مد نظر شما قرار می‌گیرد. برای استفاده از قهوه‌ساز V60 باید از فیلتر کاغذی استفاده کنید و قهوه آسیاب‌شده را درون آن بریزید. طراحی این دمافزار، نمونه‌ای از ترکیب علم و سادگی است که به مصرف‌کننده، کنترلی کامل و دقیق روی فرایند عصارهگیری می‌دهد. در ادامه طراحی و ویژگی‌های ابزار V60 را با هم مرور می‌کنیم:
شکل مخروطی: هاریو V60 با زاویه منحصربه‌فرد ۶۰ درجه طراحی شده که نقشی کلیدی در پروسه دم‌آوری دارد. این زاویه شیب‌دار باعث می‌شود آب داغ به سمت مرکز ابزار جریان پیدا کند و تماس یکنواختی با پودر قهوه داشته باشد. این طراحی همچنین کمک می‌کند تا بستر قهوه ضخیم و یک‌دست‌تر شود و به دنبال آن عصارهگیری بهتر انجام بگیرد و طعمی شفاف‌تر به دست بیاید.
شیارهای مارپیچ: در داخل مخروط، شیارهای مارپیچی فضایی بین فیلتر کاغذی و دیواره V60 ایجاد می‌کنند. این فاصله اجازه می‌دهد هوا آزادانه جریان یابد و از چسبیدن فیلتر به دیواره جلوگیری می‌کند. نتیجه این است که بستر قهوه در طول دم‌آوری کاملا منبسط می‌شود و عصارهگیری بهتر صورت می‌گیرد.
سوراخ بزرگ در انتها: در انتهای بدنه قیف‌مانند V60، یک سوراخ بزرگ قرار دارد که نوک فیلتر کاغذی کمی از آن عبور می‌کند. این ویژگی به شما این امکان را می‌دهد تا سرعت جریان آب و زمان عصارهگیری را به دلخواه تنظیم کنید و در نهایت یک فنجان قهوه مطابق با ذائقه خود تهیه کنید.
سرگذشت V60 در شرکتی ژاپنی به نام هاریو شروع می‌شود که در سال ۱۹۲۱ در توکیو تأسیس شد و ابتدا بر روی ظروف شیشه‌ای آزمایشگاهی تمرکز داشت. هاریو به مرور زمان تولیدات خود را به ظروف شیشه‌ای خانگی گسترش داد و در دهه ۱۹۶۰ به تولید تجهیزات دم‌آوری قهوه روی آورد. با وجود شکست اولیه با یک ابزار کاغذی، این شرکت در سال ۲۰۰۴ رویکرد خود را تغییر داد و در نهایت دمافزار V60 را معرفی کرد.
آنچه V60 را نسبت به دیگر دم‌افزارها متمایز می‌کرد، طراحی دقیق آن بود. مهندسان هاریو با افزودن شیارهای مارپیچی و یک سوراخ بزرگ در پایین مخروط، چالش‌های اصلی دم‌آوری قهوه را برطرف کردند. محبوبیت این دمافزار روز به روز بیشتر شد تا اینکه در نهایت ابزار V60 در سال ۲۰۱۰ جایگاه اول در مسابقات جهانی دم‌آوری قهوه را کسب کرد و به عنوان نماد جهانی در دنیای قهوههای اسپشیالتی ماندگار شد.
مقاله مرتبط: همه چیز درباره دم‌آوری قهوه با کمکس
هاریو V60 در سه نوع متریال اصلی شامل سرامیکی، شیشه‌ای و پلاستیکی و سه سایز مختلف تولید می‌شود که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. مثلا برای کسانی که به دنبال سبکی و قیمت مناسب هستند، مدل پلاستیکی در سایز ۰۱ یا ۰۲ انتخابی عالی است و از سوی دیگر، علاقه‌مندان به طراحی زیبا و لوکس می‌توانند مدل شیشه‌ای یا سرامیکی را انتخاب کنند. در ادامه انواع V60 از لحاظ جنس و اندازه را با هم بررسی می‌کنیم.
انواع Hario V60 از لحاظ متریال
سرامیکی: هاریو V60 سرامیکی به دلیل ساختار سنگین و بادوام خود شناخته می‌شود و معمولا از نظر قیمت گران‌تر است. این مدل با پایداری جریان آب، امکان عصارهگیری یکنواخت را فراهم می‌کند، اما نیاز است با دقت بیشتری آن را گرم کنید تا کیفیت دم‌آوری حفظ شود.
شیشه‌ای: مدل شیشه‌ای، ظاهری شفاف و لوکس دارد، اما به دلیل شکننده بودن، به مراقبت بیشتری نیاز دارد. توجه داشته باشید که با این مدل ممکن است با مشکلاتی در عصارهگیری مثل چنلینگ مواجه شوید.
پلاستیکی: مدل پلاستیکی V60 به دلیل وزن سبک و مقاومت بالا یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها، به‌ویژه برای مبتدیان و استفاده روزمره محسوب می‌شود. این مدل قیمت مناسب‌تری نسبت به انواع دیگر دارد و دما را به‌طور مداوم حفظ می‌کند.
انواع Hario V60 از نظر اندازه
سایز ۰۱: کوچک‌ترین سایز V60، برای دم‌آوری یک فنجان قهوه طراحی شده است. ارتفاع کم آن امکان نزدیکی بیشتر به بستر قهوه را فراهم می‌کند که کنترل دقیق‌تری را در حین ریختن آب به شما می‌دهد. این سایز برای دم‌آوری مقادیر کم قهوه، چیزی حدود ۱۲ تا ۱۸ گرم گزینه‌ای ایده‌آل است.
سایز ۰۲: این سایز محبوب‌ترین و رایج‌ترین مدل است و برای بیشتر افراد کاربردی به حساب می‌آید. هاریو V60 02 می‌تواند ۱۶ تا ۳۰ گرم قهوه را دم کند و برای استفاده روزمره بهترین انتخاب است.
سایز ۰۳: بزرگ‌ترین سایز V60، سایز ۰۳ است که به عنوان جایگزینی مقرون‌به‌صرفه برای کمکس شناخته می‌شود و برای دم‌آوری مقادیر زیاد قهوه از ۲۸ تا ۴۵ گرم طراحی شده است.
قهوه‌ساز هاریو V60: ابزار V60 شما می‌تواند از جنس پلاستیک، شیشه، سرامیک یا حتی فلزی در سه سایز مختلف ۰۱، ۰۲ یا ۰۳ باشد.
فیلتر کاغذی: از فیلترهای مخصوص استفاده کنید که برای V60 طراحی شده‌اند و با سایز دمافزار شما همخوانی دارند.
قهوه: میزان قهوه مورد استفاده‌تان به سایز ابزارتان بستگی دارد، اما به طور معمول از نسبت ۱ به ۱۵ قهوه به آب استفاده می‌شود.
آب داغ: آب را تا دمای حدود ۹۳ درجه سانتی‌گراد گرم کنید. برای کنترل دقیق‌تر در هنگام ریختن، استفاده از کتری پور اور یا کتل قهوه (gooseneck kettle) بسیار توصیه می‌شود.
لیوان یا قوری: ظرفی انتخاب کنید که به‌راحتی حجم قهوه دم‌آوری‌شده شما را در خود جای دهد. برخی از کیت‌های V60، قوری‌های مخصوصی را همراه دارند.
ترازو: برای اندازه‌گیری دقیق قهوه و آب بهتر است از ترازوی دقیق استفاده کنید.
تایمر: زمان‌بندی دقیق برای عصارهگیری مناسب بسیار مهم است. میتوانید از تایمر دیجیتال مخصوص یا تلفن همراه خود استفاده کنید.
دم‌آوری قهوه با V60، پروسه‌ای دقیق است که با تمرین به یک آیین لذت‌بخش تبدیل می‌شود. در ادامه مراحل تهیه قهوه با V60 را با هم مرور می‌کنیم:
۱. آماده‌سازی فیلتر: ابتدا هاریو V60 را روی فنجان یا قوری خود قرار دهید. فیلتر کاغذی را با توجه به درزها تا کنید و آن را داخل دستگاه قرار دهید تا به خوبی جای بگیرد.
۲. خیساندن فیلتر: فیلتر را با آب داغ به‌طور کامل مرطوب کنید. این مرحله نه‌تنها طعم کاغذی فیلتر را از بین می‌برد، بلکه ظرف شما را نیز گرم کرده و محیط ایده‌آلی برای عصارهگیری ایجاد می‌کند. پس از خیساندن فیلتر کاغذی، آب را دور بریزید و مطمئن شوید فنجان یا قوری شما تمیز است.
۳. اندازه‌گیری قهوه: برای تهیه یک فنجان قهوه بی‌نقص، استفاده از دانه‌های تازه و مرغوب ضروری است. مقدار قهوه مورد نیاز را بر اساس سایز دستگاه V60 خود وزن کنید. برای مثال، ۱۲ تا ۱۸ گرم برای یک فنجان (V60 01) یا ۱۶ تا ۳۰ گرم برای دو فنجان (V60 02) پیشنهاد می‌شود.
۴. آسیاب قهوه: دانه‌های قهوه را به اندازه‌ای آسیاب کنید که شبیه به ذرات نمک شود. برای بهترین نتیجه، از آسیاب برقی با تیغه‌های مخروطی (burr grinder) استفاده کنید تا اندازه آسیاب یکنواخت باشد. میتوانید قبل از آسیاب، دانه‌ها را کمی با آب مرطوب کنید تا الکتریسیته ساکن کاهش یابد و آسیاب یکنواخت‌تری داشته باشید.
۵. ایجاد بستر قهوه: قهوه تازه آسیاب‌شده را داخل فیلتر درون V60 بریزید و به‌طور یکنواخت پخش کنید.
۶. بلومینگ قهوه: با ریختن مقدار کمی آب داغ (تقریبا دو برابر وزن قهوه) شروع کنید تا بستر قهوه کاملا خیس شود. مثلا اگر از ۱۵ گرم قهوه استفاده میکنید، حدود ۳۰ میلی‌لیتر آب بریزید. اجازه دهید قهوه به مدت ۳۰ تا ۴۵ ثانیه به مرحله بلومینگ برسد. در فرایند بلومینگ، گاز کربن‌دی‌اکسید آزاد می‌شود و عطر و طعم قهوه بهتر شکل می‌گیرد.
۷. ریختن باقی آب: بعد از بلومینگ، آب باقی‌مانده را به‌آرامی و به‌صورت دورانی روی قهوه بریزید. از مرکز بستر قهوه شروع کرده و به تدریج به سمت بیرون حرکت کنید، سپس به مرکز بازگردید. این روش باعث می‌شود قهوه به‌طور یکنواخت خیس شود. از یک کتری با دهانه باریک (کتل قهوه) استفاده کنید تا جریان آب تحت کنترل شما باشد و بستر قهوه به هم نریزد. هدف این است که این مرحله را بسته به نسبت قهوه به آب، ظرف ۲ تا ۳ دقیقه به پایان برسانید.
۸. سرو قهوه: پس از اتمام دم‌آوری، قوری یا فنجان را به‌آرامی بچرخانید تا عطر قهوه دم‌شده تقویت شود. قبل از اضافه کردن هرگونه شیرین‌کننده یا شیر، قهوه خود را بچشید تا از پروفایل طعمی آن لذت ببرید. در نهایت، قهوه را داخل فنجان مورد علاقه‌تان بریزید، لحظه‌ای از بوی آن لذت ببرید و طعم غنی و شفاف قهوه‌ای که با روش V60 دم شده را مزه کنید.
دم‌آوری با V60 نیازمند دقت، تمرین و توجه به جزئیات است تا در نهایت یک فنجان قهوه غنی به دست بیاید. با رعایت نکات زیر میتوانید قهوه بهتری با دمافزار خود دم کنید:
شدیدا پیشنهاد می‌شود که دانه‌های قهوه را درست پیش از عصارهگیری آسیاب کنید تا از نهایت عطر و طعم بهره‌مند شوید. همچنین برای ابزار V60 میتوانید انواع و اقسام قهوه‌ها را با درجات برشته‌کاری مختلف استفاده کنید، اما برای تجربه بهتر، قهوههای اسپشیالتی و تک‌خاستگاه لایت و مدیوم رست با اندازه آسیاب متوسط-ریز توصیه می‌شود.
روش دم‌آوری خود را با توجه به درجه برشته‌کاری قهوه تنظیم کنید. قهوه لایت رست نیازمند آب داغ‌تر (حدود ۹۶ درجه سانتی‌گراد) و زمان عصارهگیری طولانی‌تر است، در حالی که قهوههای دارک‌تر به آب با دمای پایین‌تر (حدود ۹۰ درجه سانتی‌گراد) و زمان عصارهگیری کوتاه‌تری نیاز دارند تا از استخراج بیش از حد جلوگیری شود.
ثبات جریان آب نقشی حیاتی در عصارهگیری یکنواخت دارد. مراقب باشید آب از کناره‌های فیلتر عبور نکند و سطح آب را یکنواخت نگه دارید. در مرحله بلومینگ، هدف شما باید خیساندن یکنواخت تمامی قهوههای آسیاب‌شده باشد؛ به همین دلیل است که روی استفاده از کتل قهوه تأکید می‌شود. این ابزار امکان کنترل دقیق سرعت و جهت ریختن آب را فراهم می‌کند و تضمین می‌کند که قهوه به‌طور یکنواخت مرطوب شود بدون اینکه بستر قهوه به‌هم بخورد.
ثبات دما نیز بسیار مهم است. تمامی تجهیزات را از پیش گرم کنید و دمای آب را بین ۹۰ تا ۹۶ درجه سانتی‌گراد حفظ کنید. پیش از شروع دم‌آوری، حفره‌ای کوچک و ملایم در میان قهوههای آسیاب‌شده ایجاد کنید تا در مرحله بلومینگ، آب به تمامی لایه‌های بستر قهوه برسد. برای دقت بیشتر میتوانید از تایمر و ترازو استفاده کنید، با این حال این ابزار برای دم‌آوری خانگی چندان ضروری نیستند.
تمیزکاری تجهیزات و آزمون و خطا با نسبت‌های مختلف آب و قهوه را از یاد نبرید. این جزئیات به شما کمک می‌کنند تا طعم‌های منحصر به‌فرد V60 را آشکار کنید و تجربه‌ای کم‌نظیر برای خود رقم بزنید.
سخن پایانی
هاریو V60 دم‌افزاری است که در عین سادگی، دریچه‌ای به دنیای دقت و ظرافت در دم‌آوری قهوه باز می‌کند. سادگی در طراحی و توانایی استخراج طعم‌های پیچیده، این ابزار را به یکی از محبوب‌ترین قهوه‌سازها در سراسر جهان تبدیل کرده است. با تمرین و توجه به جزئیات، هاریو V60 این امکان را فراهم می‌کند تا ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر دانه قهوه را برجسته کنید و شفافیت، تعادل و هارمونی را در فنجان خود بچشید. شما میتوانید انواع قهوههای تک خاستگاه و اسپشیالیتی را از دلکینی تهیه کنید و بهترین نتیجه را از دم‌آوری قهوه با v60 را بگیرید.
۱. قهوه‌ساز V60 ساخته کدام کشور است؟
این ابزار برای اولین بار در شرکت ژاپنی هاریو تولید شد.
۲. کدام درجه آسیاب قهوه برای V60 مناسب است؟
درجه متوسط-ریز بسته به نوع قهوه شما می‌تواند برای این ابزار مناسب باشد. قهوه دمی با درجه ریز، تلخی و سنگینی بیشتر و قهوه درجه متوسط، اسیدیته و بادی سبک‌تری دارد.
۳. نسبت ایده‌آل قهوه به آب برای تهیه قهوه با V60 چیست؟
پیشنهاد می‌شود با نسبت ۱ به ۱۵ قهوه به آب شروع کنید و با آزمون و خطا نسبت ایده‌آل خود را پیدا کنید.
۴. چرا قهوه V60 تلخ یا ترش است؟
تلخی قهوه دمی ناشی از عصارهگیری بیش از حد و ترشی قهوه ناشی از عصارهگیری کمتر از حد است. برای رفع مشکل باید درجه آسیاب، دمای آب یا مدت زمان عصارهگیری را تغییر دهید.
۵. چطور V60 را تمیز کنم؟
برای تمیز کردن V60، پس از هر بار استفاده ابزار را با آب داغ آب بکشید یا بسته به جنس V60، با آب و صابون بشویید.
منابع: wholelattelove, kaldiscoffee
ابزارهای مختلفی برای عصارهگیری قهوه وجود دارد که هر کدام نتیجه منحصر به فرد خود را دارند. شما با توجه به سلیقه خود باید ابزار دم‌آوری خود را انتخاب کنید.
دم کردن قهوه با استفاده از کمکس باعث می‌شود تا خواص قهوه به صورت کامل حفظ شده و قهوه‌ای خوش طعم با کیفیتی عالی برای شما آماده شود.
در این مقاله در رابطه با روش های دم آوری قهوه و انواع ابزار دم آوری و نحوه کارکرد آن ها صحبت می‌کنیم.
