0
shortlogoخانه حساب کاربری سبد خرید0

رست قهوه چیست؟

  • انتشار : 1403/10/24
  • نویسنده : سارا رمضانی
  • 78

منظور از رُست قهوه چیست؟ مراحل برشته‌کاری قهوه

آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چه چیزی باعث می‌شود قهوه شما این‌قدر طعم‌دار و معطر باشد؟ فراتر از نوع دانه، نحوه فرآوری و روش دم‌آوری، مرحله‌ای اساسی به نام رست یا برشته‌کاری در این میان وجود دارد که دانه‌های سبز قهوه را به قهوه‌ای غنی و عطرآگین تبدیل می‌کند. برشته کردن قهوه تنها حرارت دادن دانه‌ها نیست؛ بلکه ترکیبی دقیق از هنر و علم است. رُسترها هر بار با دقت هر دسته از دانه‌ها را آماده می‌کنند تا بتوانند عطر و طعم نهان درون دانه‌ها را آزاد کنند.
هر مرحله از برشته‌کاری نقش مهمی در شکل‌دهی عطر، طعم‌، اسیدیته و به طور کلی خصوصیات نهایی قهوه شما ایفا می‌کند. در این مقاله، با دلکینی همراه باشید تا همه‌چیز را درباره رست قهوه توضیح دهیم و بگوییم که دانه‌های سبز چه مسیری را پشت سر می‌گذارند تا به همراه صبحگاهی مورد علاقه شما تبدیل شوند!

روست قهوه چیست

برشته‌کاری یا روست قهوه چیست؟

برشته کردن قهوه، مرحله‌ای است که طی آن دانه‌های سبز قهوه به دانه‌های برشته‌شده خوش عطر و طعم تبدیل شده و آماده مرحله بعد یعنی آسیاب و دم‌آوری می‌شوند. این فرایند ترکیبی از کنترل دما، زمان‌بندی و دقت است و در واقع بدون برشته‌کاری، دانه‌های قهوه فقط گیلاس‌هایی سبز و بی‌عطر و طعم هستند.
فرایند برشته کردن با اعمال حرارت به دانه‌ها آغاز می‌شود و یک سری تغییرات را به همراه دارد. ابتدا دانه‌ها رطوبت خود را از دست می‌دهند و خشک و بزرگ‌تر می‌شوند. با افزایش دما، واکنش‌های شیمیایی آغاز می‌شود که طعم‌های پیچیده قهوه را ایجاد می‌کند.
برشته کردن همچنین رنگ دانه‌ها را از سبز به قهوه‌ای روشن و در نهایت به طیف‌هایی تیره‌تر در برشته‌کاری مدیوم و دارک تغییر می‌دهد. هر درجه برشته‌کاری ویژگی‌های متفاوتی را از دل دانه بیرون می‌کشد. مثلا برشته‌کاری‌ لایت، اسیدیته طبیعی دانه‌ها را حفظ می‌کند، در حالی که درجات بالاتر و دارک‌تر، بادی و سنگینی قهوه را تقویت می‌کنند. شما باید با توجه به سلیقه و ذائقه خود درجه برشته کاری را انتخاب و خرید قهوه را انجام دهید. در ادامه مراحل برشته‌کاری قهوه را دقیق‌تر بررسی می‌کنیم.

مراحل رست قهوه

برشته‌کاری قهوه نه‌تنها باعث تغییرات ظاهری دانه‌ها می‌شود، بلکه واکنش‌های شیمیایی پیچیده‌ای را نیز درون آنها آغاز می‌کند که منجر به خلق عطر و طعم‌های بی‌نظیر در قهوه می‌شود. مراحل اصلی برشته‌ کردن قهوه شامل سه گام خشک کردن (Drying)، قهوه‌ای شدن (Browning) و تکامل طعم‌ها (Development) می‌شود، اما در ادامه، به بررسی کامل‌تری از مراحل برشته‌کاری قهوه می‌پردازیم.

مراحل روست قهوه

1. آماده‌سازی و اندازه‌گیری دانه‌های سبز قهوه

دانه‌های قهوه در حالت خام، کوچک، سفت و به رنگ سبز هستند. این دانه‌ها سطحی صاف دارند و بویی شبیه به گیاهان تازه می‌دهند. پیش از برشته کردن، این دانه‌ها عطر و طعم آشنای قهوه را ندارند، اما سرشار از ترکیبات شیمیایی پنهانی هستند که در مراحل بعدی با برشته شدن آزاد خواهند شد.
وزن کردن دانه‌ها در ابتدا اهمیتی ويژه دارد. وزن نهایی قهوه پس از برشته‌کاری کمتر از وزن دانه‌های سبز خواهد بود، چراکه در این فرایند درصد قابل‌توجهی از رطوبت دانه‌ها از دست می‌رود. با این حال، با وجود کاهش وزن، حجم دانه‌ها تقریبا دو برابر می‌شود. در نهایت، دانه‌های برشته‌شده بزرگ‌تر اما سبک‌تر از حالت اولیه خود هستند.

۲. خشک کردن

مرحله خشک کردن، نخستین گام اصلی در فرایند رست قهوه به حساب می‌آید و هدف آن حذف رطوبت موجود در دانه‌های سبز قهوه است. این دانه‌ها معمولا حاوی ۱۰ تا ۱۲ درصد آب هستند که باید تبخیر شود تا دانه‌ها برای مراحل بعدی آماده شوند. در این مرحله، دانه‌ها به آرامی گرم می‌شوند تا دمای آن‌ها به حدود ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد برسد. در طول این فرایند، آب موجود در دانه به بخار تبدیل می‌شود و از آن خارج می‌شود. این کار باعث می‌شود دانه‌ها از درون و بیرون به طور یکنواخت آماده برشته شدن شوند.
اگر این مرحله به درستی انجام نشود، دانه‌ها ممکن است طعم ناخوشایند علفی یا خام به خود بگیرند. پس از تکمیل مرحله خشک کردن، رنگ دانه‌ها از سبز به زرد تغییر می‌کند و بویی شبیه به یونجه یا چمن تازه به مشام می‌رسد. این مرحله، پایه‌ای برای ایجاد طعم‌های پیچیده‌تر در مراحل بعدی است.

۳. قهوه‌ای شدن

مرحله قهوه‌ای شدن به زمانی گفته می‌شود که واکنش‌های شیمیایی واقعی آغاز می‌شوند. این مرحله با تغییر رنگ دانه‌ها به قهوه‌ای و شدت گرفتن رایحه‌ها مشخص می‌شود. در این مرحله، واکنش مِیارد یا مایارد (Maillard) اتفاق می‌افتد که یک واکنش شیمیایی میان آمینواسیدها و قندهای احیاکننده است. این واکنش باعث ایجاد طیف وسیعی از عطر و طعم در قهوه می‌شود و نقشی اساسی در تبدیل دانه‌های سبز و بی‌طعم به دانه‌هایی معطر و خوش‌طعم دارد.
در طول این مرحله، دانه‌ها به تدریج افزایش حجم پیدا می‌کنند، پوسته‌های نازک اطراف دانه‌ها جدا می‌شوند، عطر تازه و خوشایندی از دانه‌ها منتشر می‌شود و رنگ دانه‌ها به سمت قهوه‌ای کاراملی پیش می‌رود.

۴. ترک اول

ترک اول در برشته‌کاری قهوه (First Crack)، نقطه‌ای است که دانه‌های قهوه دستخوش تغییرات چشمگیری می‌شوند. این فرایند باعث می‌شود دانه‌ها ترک بخورند و صدایی به وجود بیاید و با صدایی مشابه با صدای ترکیدن ذرت بو داده شناسایی می‌شود. در این مرحله، گرما باعث ایجاد فشار داخل دانه‌ها می‌شود و گازهای محبوس مانند دی‌اکسید کربن آزاد می‌شود. ترک اول همچنین نشان‌دهنده ورود به مرحله جدیدی از توسعه طعم و رایحه‌هاست.
در این بازه زمانی، دانه‌ها تغییرات شیمیایی بیشتری را تجربه می‌کنند که بر تعادل اسیدیته، تلخی و عمق طعم قهوه تأثیر می‌گذارد. روسترها با دقت این مرحله را نظارت می‌کنند تا زمان مناسبی را برای متوقف کردن یا ادامه دادن فرایند روست انتخاب کنند؛ چراکه این مرحله به طور مستقیم خصوصیات نهایی قهوه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

۵. تکامل طعم‌ها

مرحله توسعه یا تکامل در برشته‌کاری قهوه، زمانی است که بیشترین تأثیر بر ویژگی‌های طعمی قهوه اعمال می‌شود. در صورتی که میخواهید قهوه‌هایی با عطر و طعم خاص را تجربه کنید، خرید قهوه اسپشیالتی را توصیه میکنیم. این مرحله از لحظه ترک اول شروع می‌شود و تا پایان فرایند روست ادامه دارد. در این بازه زمانی، فرایند کاراملی شدن ادامه می‌یابد و روغن‌های داخل دانه‌ها به سطح حرکت می‌کنند. دانه‌ها همچنان در حال افزایش حجم و تغییر رنگ هستند و در این مرحله است که روستر درجه برشته‌کاری را تعیین می‌کند و تصمیم می‌گیرد که قهوه لایت، مدیوم، مدیوم-دارک یا دارک باشد.
کنترل دقیق دما در این مرحله ضروری است. گرمای بیش از حد می‌تواند باعث تلخی شود، در حالی که زمان کافی برای تکامل طعم‌ها می‌تواند به خلق قهوه‌ای متعادل و خوش‌طعم کمک کند. معمولا زمان بین ترک اول و پایان روست کمتر از دو دقیقه است، که به دقت و توجه زیادی نیاز دارد.

۶. ترک دوم

ترک دوم (Second Crack) مرحله‌ای است که بیشتر برای درجات دارک‌تر قهوه و ترکیبات اسپرسو اهمیت دارد. این ترک صدای ضعیف‌تری نسبت به ترک اول دارد، اما تغییرات عمیقی را در ساختار دانه نشان می‌دهد. در این مرحله، گرمای اضافی باعث خروج گازهای بیشتر و آزاد شدن روغن‌ها می‌شود. سطح دانه‌ها معمولا در مرحله ترک دوم، براق و روغنی می‌شوند و طعم‌های دارک‌ و تلخ‌تر ایجاد می‌شوند. چند ثانیه تفاوت در این مرحله می‌تواند نتیجه را از قهوه‌ متعادل و غنی به قهوه‌ای سوخته تغییر دهد؛ بنابراین روسترها در هنگام ترک دوم تمام دقت خود را به کار می‌برند.

۷. خنک کردن دانه‌ها

زمانی که دانه‌ها به درجه روست دلخواه رسیدند، باید سریعا خنک شوند تا واکنش‌های شیمیایی و حرارتی متوقف شود و طعم‌ها حفظ شوند. یکی از روش‌های متداول برای خنک کردن دانه‌ها، استفاده از جریان هواست. در این پروسه، دانه‌ها با عبور هوا از میان آنها خنک می‌شوند. در برخی موارد، برای خنک کردن از آب نیز استفاده می‌شود، اما این روش چندان رایج نیست؛ چراکه می‌تواند بر طعم نهایی قهوه تأثیر بگذارد. خنک کردن سریع، نه‌تنها کیفیت قهوه را حفظ می‌کند؛ بلکه دانه‌ها را آماده بسته‌بندی یا نگهداری برای مصارف بعدی می‌کند.

۸. نگهداری دانه‌های برشته‌شده

پس از برشته‌کاری، دانه‌های قهوه همچنان مقداری دی‌اکسید کربن آزاد می‌کنند. این آزادسازی گاز می‌تواند طعم قهوه را تحت تأثیر قرار دهد، بنابراین بهتر است قبل از آسیاب کردن و دم‌آوری، چند روز صبر کنید. بهترین زمان برای مصرف قهوه معمولا بین روز سوم تا دهم پس از برشته‌کاری است. پس از این بازه زمانی، روغن‌های ضروری که مسئول طعم قهوه هستند، کاهش می‌یابند و شدت طعم قهوه کاهش می‌یابد.
برای نگهداری درست قهوه، دانه‌ها را در کیسه‌های دارای سوپاپ یا ظروف دربسته با سوپاپ ذخیره می‌کنند. در این روش دی‌اکسید کربن آزاد می‌شود، اما امکان ورود اکسیژن نیست.

آشنایی با درجات مختلف برشته‌کاری قهوه

حالا که با پروسه برشته‌کاری قهوه آشنا شدید، وقت آن است که ویژگی‌های قهوه برشته‌شده با درجات مختلف را بشناسید. درجه‌ برشته‌کاری قهوه، لایت، مدیوم، مدیوم-دارک یا دارک، نقشی حیاتی در شکل‌دهی ویژگی‌های نهایی فنجان قهوه ایفا می‌کند. درک این ویژگی‌ها به شما کمک می‌کند قهوه‌ای انتخاب کنید که با ذائقه شما همخوانی داشته باشد. در ادامه با انواع برشته‌کاری قهوه به طور خلاصه آشنا می‌شوید.

انواع درجه برشته کاری قهوه

برشته‌کاری لایت

در برشته‌کاری لایت، طعم‌های ذاتی دانه قهوه و ویژگی‌های منطقه‌ای آن حفظ می‌شود. این دانه‌ها فقط تا مرحله‌ ترک اول برشته می‌شوند و به رنگ قهوه‌ای روشن در می‌آیند. پروفایل طعمی این نوع قهوه لطیف و پیچیده است و شامل اسیدیته‌ تیز و زنده، نت‌های میوه‌ای و گلی و بادی سبک می‌شود. برای دم کردن قهوه لایت رست معمولا از روش‌های دم‌آوری پور اور مانند کمکس یا V60 استفاده می‌کنند که به وضوح پیچیدگی طعمی آن را نمایان کنند.

برشته‌کاری مدیوم

دانه‌های قهوه در این درجه برشته‌کاری، کمی پس از ترک اول و قبل از ترک دوم برشته می‌شوند و رنگ قهوه‌ای متوسط دارند. این نوع قهوه ترکیبی متعادلی از اسیدیته، شیرینی و بادی ارائه می‌دهد و نت‌هایی شامل آجیل، کارامل و ردی از شکلات را به نمایش می‌گذارد. این نوع برشته‌کاری برای بیشتر دم‌افزارها گزینه‌ای ایده‌آل است و انتخابی متعادل و همه‌پسند به حساب می‌آید.

قهوه‌های مدیوم روست پرطرفدار!

برشته‌کاری مدیوم-دارک

برشته‌کاری مدیوم-دارک، از محبوب‌ترین درجات برشته‌کاری قهوه  در ایران به حساب می‌آید که تلخی ملایمی را ارائه می‌دهد. در این سطح از برشته‌کاری، دانه‌های قهوه به رنگ قهوه‌ای تیره متمایل می‌شوند و روغن‌های طبیعی آنها کم‌کم بر سطح دانه‌ها می‌آیند. قهوه‌ مدیوم-دارک انتخابی عالی برای کسانی هستند که به دنبال تعادل میان طعم‌های پیچیده و تلخی قهوه هستند. اگر به طعم‌های تلخ و شکلاتی علاقه‌مند هستید، به شما خرید قهوه مدیوم-دارک یا همان ایتالین رست را توصیه میکنیم.

قهوه‌های مدیوم-دارک روست پرطرفدار!

برشته‌کاری دارک

دانه‌ها در رست دارک تا مرحله‌ ترک دوم برشته می‌شوند و رنگ قهوه‌ای تیره با سطحی براق و روغنی پیدا می‌کنند. در این درجه، بادی قهوه سنگین و غلیظ است و اسیدیته به کمترین حالت خود می‌رسد. طعم‌ دانه‌ها شامل شکلات، کارامل و دودی می‌شود و گزینه‌ای مناسب برای اسپرسو و فرنچ پرس می‌سازد.

سخن پایانی

برشته‌کاری قهوه یکی از مراحل حیاتی در فرآوری دانه‌های قهوه است که تأثیری مستقیم بر عطر، طعم و کیفیت نهایی نوشیدنی دارد. این پروسه به طور خلاصه شامل چند مرحله اصلی است: ابتدا دانه‌ها با حرارت ملایم خشک می‌شوند تا رطوبت آنها کاهش یابد، سپس وارد مرحله قهوه‌ای شدن می‌شوند که در آن ترکیبات شیمیایی دانه‌ها تغییر کرده و عطر و طعم‌های منحصر به فرد قهوه آزاد می‌شوند. در نهایت، روسترها با کنترل دقیق دما و زمان، به سطح برشته‌کاری مطلوب، از لایت تا دارک، دست می‌یابند. آگاهی از فرایند برشته‌کاری قهوه و البته تفاوت‌های میان برشته‌کاری لایت، مدیوم و دارک به شما کمک می‌کند تا قهوه‌ای مطابق با سلیقه خود انتخاب کنید و از آن لذت ببرید. هر سلیقه و ذائقه‌ای که داشته باشید، میتوانید آن را در دلکینی بیابید و از نوشیدن آن لذت ببرید.

مطلب پیشنهادی: تفاوت قهوه ترک و قهوه اسپرسو

سؤالات متداول

۱. درجات روست قهوه چیست؟
درجه‌های لایت، مدیوم، مدیوم-دارک و دارک چهار دسته اصلی انواع برشته‌کاری هستند.
۲. چه عواملی بر برشته‌کاری قهوه تأثیر می‌گذارند؟
عواملی مانند دما، زمان، نوع دانه و مدل روستر بر نتیجه نهایی تأثیرگذار هستند. 
۳. اسیدیته قهوه در برشته‌کاری چگونه تغییر می‌کند؟
هرچه درجه برشته‌کاری بالاتر باشد، اسیدیته قهوه کمتر می‌شود. قهوه‌های لایت اسیدیته بیشتری دارند، در حالی که در برشته‌کاری دارک خبری از اسیدیته تیز و زنده نیست.
۴. زمان ایده‌آل مصرف قهوه بعد از برشته‌کاری چه زمانی است؟
قهوه پس از برشته‌کاری نیاز به چند روز استراحت معمولا ۲ تا ۵ دارد تا گازهای اضافی آزاد شده و طعم‌ آن تثبیت شود.
۵. چگونه می‌توان درجه برشته‌کاری قهوه را تشخیص داد؟
رنگ و ظاهر دانه‌ها نشان‌دهنده درجه برشته‌کاری است. مثلا دانه لایت رست رنگ قهوه‌ای روشن و سطح بدون روغن، دانه مدیوم رست رنگ قهوه‌ای متوسط با کمی روغن و دانه دارک رست رنگ قهوه‌ای تیره با سطح روغنی دارد.

منابع: roastrebels، roestcoffee، cuppers

مقالات مرتبط

انواع درجه رست قهوه کدام اند؟

انواع رست قهوه به روست لایت، مدیوم، مدیوم-دارک و دارک تقسیم میشوند. محبوب‌ترین درجه برشته کاری قهوه در دنیا مدیوم می‌باشد. توضیح و بررسی 4 درجه رست قهوه

میزان کافئین در درجات مختلف برشته کاری

اگر بخواهیم کافئین لایت رست و دارک رست را در شرایط برابر مقایسه کنیم، قهوه لایت رست کافئین بیشتری دارد و قهوه دارک رست کافئین کمتری دارد.

تفاوت قهوه اسپشیال و کامرشیال چیست

تفاوت قهوه‌ کامرشیال و اسپشیال در کنترل کیفیت آن ها است این موارد شامل شکل، رنگ و سایز دانه‌ ها، رطوبت دانه‌ ها، درجه برشته کاری آن ها، طعم، عطر، شیرینی و تلخی قهوه و ... می باشد

نظرات کاربران
captcha

محصولات مرتبط

قهوه قهوه
کپسول قهوه کپسول قهوه